امنپریت سنگھ گلّ
بھارتی کسانوں کی موجودہ تحریک نے جن انقلابی کاموں کی بنیاد رکھی ان میں ایک ’ٹرالی ٹائمز‘ بھی ہے۔ پنجابی زبان میں نکلنے والا یہ اخبار کیا ہے، اس بارے میں اس لنک پر پڑھئے۔ گورمکھی میں شائع ہونے والے اس اخبار کے بعض مضامین کو شاہ مکھی رسم الخط میں قارئین جدوجہد کے لئے سلسلہ وار پیش کیا جا رہا ہے۔ ان مضامین کو شاہ مکھی میں ورندر سنگھ، سارہ کاظمی، وقاص بٹ، علی شیر اور شمس رحمان نے ڈھالا ہے۔ آج اس سلسلے کاچھٹا حصہ پیش کیا جا رہا ہے جس کا عنوان ہے: پنجاب وچ ادانی۔
ادانی سموہ نے اشتہاراں راہیں دسیا کہ اس دی پنجاب دی کھیتی تے زمین وچّ کوئی دلچسپی نہیں تے پر سچائی ایہہ ہے کہ ادانی سموہ دی کھیتی وچ خوب دلچسپی ہے، پر پنجاب وچ اس سموہ نے حالے کھیتی وچ پیر نہیں رکھیا۔
ادانی سموہ دا پنجاب وچ داخلہ 2005 ای وچّ موگا وکھے بنائے 2 لکھ ٹن سمرتھّ دے سائیلو گوداماں نال ہویا۔ ایہناں وچ بھنڈار کیتے اناج دا ادانی سموہ ایف سی آئی توں کرایہ وصول کردا ہے۔ ایہہ وڈی گنتی وچ اناج وپاریاں، آڑھتیاں اتے پلیداراں دے روزگار اپر سٹّ ماردا ہے۔ کسان دی ٹرالی وچوں دانے نکلن توں لے کے بنگلور تے چینئی دے فِیلڈ ڈیپوآں تکّ پہنچن دوران کسے وی مزدور دا ہتھ نہیں لگدا۔ ایہی کارن ہے کہ لاک ڈاؤن دوران بنا مزدوراں دی مدد دے، 3000 ٹن اناج موگا تے کیتھل دے بیس ڈیپوآں توں اپنیاں ٹریناں راہیں ادانی دوارا دیش دے باقی حصیاں تکّ پہنچایا گیا۔ 2019 وچ ۱یف سی آئی نے کوٹکپورا وچ 25000 ٹن اناج بھنڈار سمرتھا والا سائیلو نرمان کرن لئی ادانی نال سمجھوتہ کیتا جس دی لاگت 35 کروڑ سی۔
اناج بھنڈارن توں بعد ادانی سموہ نے لدھیانہ ضلعے وچ کنٹینر سنبھال کارجاں نوں لے کے کافی دلچسپی دکھائی ہے۔ 2019 وچ ادانی سموہ نے ساہنیوال نیڑے کنیچ پنڈ وچ اک کنٹینر ڈیپو نوں خرید کے اسدا نام ادانی لوجسٹکس سروسز نال جوڑ دتا۔ 25 جون 2020 نوں ادانی نے اس ڈیپو نوں بند کر دتا تے اپنے گاہکاں نوں قلعہ رائیپر وچ ستھت اپنے ملٹی ماڈل لوجسٹکس پارک توں کم کرن لئی آکھیا۔ ایہہ پارک 2017 وچ بنایا گیا سی۔ اس نال لدھیانہ ضلع دا گجرات وچ ادانی دی ہی نجی مندرا بندرگاہ نال سدھا سمپرک جڑنا سی۔
ادانی سموہ دی پنجاب وچ بجلی اتپادن اتے ٹرانسمشن وچ کافی دلچسپی رہندی ہے۔ ایہہ سموہ حالے تک پنجاب دے تھرمل بجلی گھراں نوں لگپگ پنج لکھ ٹن کولا سپلائی کر چکا ہے۔ جس طریقے نال ادانی سموہ دی تھرمل کولے دے وشو بازار وچ سرداری ودھی ہے، پنجاب دے تھرمل بجلی گھراں دی اس سموہ اپر نربھرتا نشچے ہی ودھیگی۔ اسے سال 24 نومبر نوں ادانی پاور نے پنجاب نوں 3 رپے 59 پیسے پرتی یونٹ دے حساب نال 15 جون 2021 توں 30 اگست 2021 تکّ جھونے دی سنچائی لئی 6100 میگا واٹ بجلی سپلائی کرن دا کنٹریکٹ کیتا ہے۔
سولر پاور وچ وی پنجاب ادانی سموہ اپر نربھر ہے۔ بٹھنڈہ وکھے اڈانی گرین نے بھارت دا سبھ توں وڈا پلانٹ لایا جس دی 100 میگاواٹ بجلی اتپادن دی سمرتھا ہے۔ سمجھ نہیں آؤندی کہ مالوے دی اپجاؤ کھیتی یوگ زمین نوں اس لئی کیوں چنیا گیا جدکہ اجیہا تجربہ بنجر جاں غیر-واہی یوگ زمین اپر کرنا چاہیدا ہے۔ اس پلانٹ لئی بٹھنڈہ دے سردارگڑھ، چگھے، کرمگڑھ تے بلوآنا دی 641 ایکڑ کھیتی یوگ زمیں 270 کساناں پاسوں 30 سال لئی ٹھیکے ’تے لئی گئی۔ سپشٹ ہے کہ جیوں -جیوں پنجاب وچ آدانی سموہاپنے کاروبار دا پسار کریگا، اسنوں اپنے پیر ٹکاؤن لئی زمیناں تاں لیز اپر لینیاں ہی پینگیاں۔
جنی چر پنجابیاں نوں اپنی لوک وراثت یاد ہے، اینی دیر اوہ اپنیاں زمیناں تے اپنی مات بھومی توں الگّ ہون لئی کسے جھانسے وچ نہیں آؤنگے۔ ہندوستان دے لوکاں نے اتہاس وچّ تکیا ہے کہ کمپنی کویں‘کمپنی بہادرْ’وچ تبدیل ہو جاندی ہے۔ ورتمان کسان اندولن اسے خطرے ورودھ سنگھرش دی گواہی ہے۔
